Sanktuarium Maryjne w Topolnie

Sanktuarium Maryjne w Topolnie

Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny będący sanktuarium maryjnym to przykład architektury barokowej w stylu nadwiślańskim z charakterystycznymi opaskami tynkowymi na zewnątrz, sklepieniem beczkowo-krzyżowym. Zbudowany został w latach 1681-1683 z fundacji braci Adama Konarskiego, proboszcza fromborskiego, kanonika płockiego i sekretarza królewskiego oraz Andrzeja Konarskiego, właściciela Topolna.

W kościele znajduje się 7 ołtarzy. Wszystkie wykonane zostały pod koniec XVII w. i posiadały one jednorodną kolorystykę – czerń i złoto. Prace konserwatorskie przywróciły już pierwotne piękno ołtarzowi głównemu, ołtarzowi św. Józefa, św. Pawła pustelnika oraz ambonie.

Na chórze, którego balustrada jest ozdobiona obrazami przedstawiającymi historię Zakonu Paulinów znajdują się organy. Prospekt organowy posiada bogaty wystrój plastyczny, który wieńczą herby rodziny Konarskich (fragment koła – dwie szprychy i piasta) i Zakonu Paulinów ( palma, a pod nią dwa lwy). Organy zostały wykonane w 1695 r. Pierwotny instrument posiadał zaledwie cztery rejestry, obecny instrument muz. pochodzi z pocz. XX w. i posiada dziewięć rejestrów.

Klimat kościoła tworzą też przepiękne witraże. Mamy tu 11 okien witrażowych: 4 – ornamentowe i 7 – figuralnych. Zostały one wykonane w latach 1907 –1911. Przedstawiają świętych: Wojciecha, Stanisława Kostkę, Marię Magdalenę, Annę, Rocha, i Andrzeja Bobolę. Zostały one poddane całkowitej renowacji w latach 1998 – 1999.

Odkryto, że konfesjonały w kościele w Topolnie, pochodzące z XVII w., pod starą farbą kryją tajemnicę. Zostały one poddane gruntownym zabiegom konserwatorskim w latach 1996 – 1997. Są one ozdobione malowidłami przedstawiającymi diabła skutego łańcuchami, ziejącego ogniem i otoczonego obrzydliwymi gadami z napisem : „Spójrz przechodniu I ty możesz znaleźć się w podobnej sytuacji” Są one jednymi z najstarszych i najciekawszych tego typu dzieł na terenie Polski.

Przed świątynia możemy zobaczyć dzwon odlany w Gdańsku w 1744 r. przez ludwisarza Jana Gotfryda Schlaubitz.

Z bogatego wyposażenia kościoła na uwagę zasługuje Cudowny Obraz Matki Boskiej z XV-XVI wieku, wykonany na świerkowym drewnie przez nieznanego autora w stylu jasnogórskim. Jak głosi podanie ludowe obraz przypłynął nurtem Wisły w 1583 roku. Podczas uroczystości Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny nad rzeką ukazała się niasamowita jasność. Zaciekawieni ludzie pobiegli na brzeg i zobaczyli obraz Matki Boskiej oparty o pień Topoli. By go wyłowić płynęli z trzech stron łódkami. Uratowany obraz umieszczono obok Bożej Męki, która stała przy drodze do Grabowa. Na cześć temu zdarzeniu mieszkańcy wsi zbudowali skromną kapliczkę, a później Samuel Konarski (chorąży i wojewoda pomorski) zbudował w Topolnie drewniany kościółek. Wieść o Cudownym Objawieniu Matki Boskiej szybko się rozniosła i zewsząd przybywały tu pielgrzymki, aby Matce Najświętszej oddać należytą cześć. W kościółku tym obraz pozostał przez blisko sto lat, do czasu, kiedy, jak opiewa podanie ludowe, dziedzicowi Topolna Andrzejowi Konarskiemu i jego żonie oraz księdzu kapłanowi we śnie objawiła się Najświętsza Panienka, która poleciła, aby jej obraz przeniesiono do innego miejsca, gdzie doznałaby większej czci. Pomimo, że objawienie powtarzało się, nikt nie zwrócił na nie uwagi. Wtedy to obraz zniknął z kościoła. Dopiero po długim czasie odnaleziono go na miejscu, gdzie stoi obecny murowany kościół. Kilka razy powtórzyło się to cudowne zniknięcie obrazu. Gdy dowiedział się o tym Adam Konarski, wojewoda malborski i proboszcz kapituły warmińskiej, postanowił z bratem Andrzejem zbudować nowy kościół. Budowa trwała w latach 1681-1683, a w 1684 r. przeniesiono obraz Matki Boskiej do murowanego kościoła.

Obok murowanego kościoła bracia Konarscy wybudowali gmachy klasztorne, po czym sprowadzili w 1684 r. z Częstochowy Ojców Paulinów. Zapoczątkowali oni złoty wiek rozwoju parafii i Sanktuarium Maryjnego. Topolno było najbardziej wysuniętą na północ placówką Ojców Paulinów – jedyną na Pomorzu.Do 1772 r. bywało od 6 do 8 a nawet 12 zakonników. Parafia była pod zarządem Ojców Paulinów aż do zniesienia klasztoru w 1811 r. przez rząd pruski, zakonnicy po części wrócili do Częstochowy, częściowo wymarli (ostatni zakończył życie w 1818 r.). Od 1821 roku opiekę nad kościołem sprawują księża.

Kościół w Topolnie jest idealnym miejscem na spokojną modlitwę i chwilę refleksjki. Jego "cudowna" atmosfera przywraca człowiekowi wiarę i daje poczucie szczęścia.

FOTOGALERIA

Informacje z prasy:

TVP Bydgoszcz - Zabytkowe organy po remoncie. Dźwięk zachwyca.

TVP Bydgoszcz - Niezwykłe odkrycie w Topolnie. Znaleźli ukryte malowidła

Gazeta Pomorska - Świątynia w Topolnie piękna dzięki proboszczowi

Czas Świecia -300-lecie konsekracji sanktuarium w Topolnie

Fot. Budynek Sanktuarium